Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Türkiye’de Nüfusun Yaşlanmasının Sosyal Güvenlik Sistemi ve İşgücü Piyasası Üzerindeki Olası Etkileri

Ekrem Erdoğan
Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye

Mustafa Çağlar Özdemir
Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye

Genel refah seviyesinin yükselmesinin ve sağlık hizmetlerinin yaygınlaşmasının ortalama yaşam süresinin artmasına ve doğurganlık oranlarının düşmesine neden olduğu ileri sürülmektedir. Bunun bir sonucu/göstergesi olarak yaşlı nüfusun artışı gösterilmektedir. Yaşlanma hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeleri kapsayan küresel bir problem haline gelmiştir. Yaşlanmanın emeklilik sistemi üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle tüm dünyada sosyal güvenlik sistemlerinin reforme edildiği görülmektedir. Türkiye’de de 2008 yılında sosyal güvenlik sistemi reforme edilmiştir. Bunun en önemli gerekçesi sistemi aktüeryal ve mali açıdan sürdürülebilir kılmaktır. Ancak nüfus yapısındaki değişimler göz önüne alındığında, bu reformun özellikle emeklilik sisteminin sorunlarını giderebileceği tartışmalı bir konudur. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de nüfusun yaşlanmasının işgücü piyasası ve sosyal güvenlik (emeklilik) sistemine etkilerini analiz etmektir. Bu çerçevede nüfus, işgücü piyasası ve sosyal güvenlik verileri ve projeksiyonları analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan veriler TÜİK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu resmi sitelerinden elde edilmiştir. Nüfus verileri dikkate alındığında bir önceki yıla göre nüfus artış yüzdesinin ve toplam doğurganlık hızının düşeceği ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artacağı tahmin edilmektedir. Doğurganlık ve ölüm hızının düşmesi ve ortalama yaşam süresinin artması yaşlı nüfus artışının temel belirleyicileridir. TÜİK verilerine göre 65+ nüfusun, çalışma çağı nüfustan daha fazla artacağı öngörülmektedir. Tüm bunlar yaşlı bağımlılık oranında artışa neden olarak emeklilik sisteminin dengesini bozacaktır. Bu da sosyal güvenlik sisteminde yeni bir düzenlemenin kaçınılmaz olacağı şeklinde yorumlanabilir.

Anahtar Kelimeler: Sosyal Güvenlik Reformu, Küresel Yaşlanma, Yaşlanan Nüfus, Emeklilik Sistemi

Social Security System and Labor Market on the Possible Effects of Aging Population in Turkey

It is argued that increase of general welfare level and spread of health services causes increase in average life span and decrease in fertility rates. The increase in the elderly population is regarded as a result of this. Aging has become a global problem involving both developed and developing countries .Due to the negative effects of aging on the retirement system, social security systems have been reformed all over the world. Social security system in Turkey was reformed in 2008. The most important reason for this is to make the system actuarially and financially sustainable. However, given the changes in population structure, it is a controversial issue that this reorganization will be able to remove the problems of the pension system in particular. The aim of this study is to analyze the effects of aging of the population in Turkey in the labor market and social security system. Population, labor market and social security data and projections are analyzed in this framework. The data used in the study were obtained from official internet addresses of TURKSTAT, Ministry of Labor and Social Security and Social Security Institution. When population data is taken into account, it is estimated that population growth rate and total fertility rate will decrease and the life expectancy at birth will increase. The decline in fertility and mortality rate and the increase in average life span are the main determinants of the aging population increase. According to TURKSTAT data, 65+ population is predicted to increase more than the working age population. All of this will impair the balance of the pension system by accelerating the rate of elderly dependency. This situation can be interpreted that is a new regulation in the social security system will be unavoidable.

Keywords: Global Aging, Aging Population, Social Security Reform, Retirement System